De valkuil van Framing: Praat je tegen mensen of tegen labels?
24 dec 2025
waarom we vaak stoppen met het zien van de echte mensen in onze teams en in plaats daarvan beginnen met het beheren van de 'labels' die we ze al hebben gegeven.
Hoi, Hylke hier!
Voordat je verder leest, denk eens aan die vriend die altijd te laat is... geef het een momentje... Je weet wie ik bedoel? Mooi! Welkom bij de Trap van Framing.
Vandaag verschijn ik op je beeldscherm met een neurologische tic die we veel te vaak zien, en dan heb ik het niet alleen over sociale settings. Dit gebeurt op je werk, in je team, op dagelijkse basis.
Waarschijnlijk zo’n 5 tot 34 keer per dag.
Performers voor een Stereotype
Persoonlijk hou ik van storytelling. Ik ben een groot fan van De Corporate Tribe van Danielle Braun en Jitske Kramer. Hun visie op corporate antropologie is het fundament geworden voor de cultuurprogramma’s die we bij CinderMonkey bouwen.
In hun boek delen ze een krachtig verhaal over de Mursi-stam in Ethiopië en hun interactie met toeristen, wat deze neurologische val perfect illustreert. De Mursi begonnen zich 'wilder' te kleden en toeristen gedroegen zich 'botter', omdat geen van beide groepen naar de werkelijke mens tegenover hen keek. Ze communiceerden met een frame. De toeristen wilden 'primitief', dus gaven de Mursi hen 'primitief', want daar zat het geld.. en dus de beloning.
Bij de meeste bedrijven, inclusief die van jou, gebeurt precies hetzelfde... het ziet er alleen anders uit. Wanneer je een afdeling framet als 'weerbarstig' of 'traag', stop je met vragen wat ze écht nodig hebben om te slagen. Je ziet de individuen niet meer. Uiteindelijk gaat dat team zich naar dat negatieve beeld gedragen, simpelweg om de relatie voor jou voorspelbaar te houden. Het is voor hen makkelijker om 'tegendraadse' of 'moeilijke' te zijn dan om door het cement van jouw verwachtingen heen te breken.
Hetzelfde geldt voor mensen die van structuur houden. Zodra ze dat frame hebben, wordt alles wat ze doen daaraan getoetst. Zelfs als ze een keer buiten de lijntjes kleuren of creativiteit willen aanwakkeren, wordt het gelabeld als 'gestructureerd'. Of er wordt verbaasd gereageerd. Waarom? Omdat het niet strookt met het frame dat anderen van hen hebben gemaakt.
Waarom je brein van labels houdt
Dit is niet zomaar een 'slechte gewoonte'; het is een neurologische shortcut. Je brein is bedraad voor herkenning op snelheid. Het gebruikt aanwezige kennis, patronen en micro-cues om de wereld te begrijpen. Maar wanneer deze shortcuts ideologisch cement worden, doden ze de cultuur die je probeert op te bouwen.
Vaak is het ook nuttig. Het is dezelfde strategie die je gebruikt om je tennisclub te herkennen. Stel je voor dat je elke keer dat je gaat tennissen opnieuw moet uitzoeken hoe de club eruitziet, wat een baan is en of je wel op de juiste plek bent. Kost bakken met energie, toch?
De vriend die 'altijd' te laat is
Die vriend is het perfecte voorbeeld. Zelfs op de dagen dat ze tien minuten te vroeg zijn, merk je het waarschijnlijk niet eens op of maak je er een grapje over. Je praat niet tegen je vriend; je praat tegen het 'Te Laat Frame'. In leiderschap doodt dit vertrouwen en eigenaarschap, omdat mensen voelen dat ze nooit kunnen ontsnappen aan de kooi van die indruk.
The Monthly Two's: Je Reflectiegids
Twee scherpe vragen:
Welk 'frame' heb je op je meest 'lastige' collega geplakt? Is dat label eigenlijk altijd waar? Is het gebaseerd op de realiteit van vandaag, of verdedig je gewoon een gekoesterde overtuiging?.
Aan welk frame van jezelf heb je de laatste tijd actief gewerkt om het te veranderen? Op werk of privé?
Twee actiegerichte inzichten:
Autopilot: Je brein is er dol op; het is een geweldig overlevingsmechanisme. Probeer deze week eens op te merken wat je op de automatische piloot doet, en doe het anders. Of het nu de manier is waarop je collega's groet, de manier hoe je reageert op de vraag 'hoe gaat het?' of de volgorde van je dagelijkse taken.
Oefen met Mentale Liquiditeit: Behandel je huidige oordeel over je team als vervangbaar gereedschap: nuttig voor vandaag, maar vervangbaar morgen. Wanneer de realiteit veranderd, wees dan de eerste die van overtuiging veranderd. Schrijf je overtuigingen over hen op en check of ze nog wel kloppen.
Een Anecdote van de Dojo Vloer
Ik herinner me een sessie waar een MT hun creatieve team had geframed als 'onbetrouwbare diva's' (hun woorden, niet de mijne haha). Hierdoor gingen ze elk project micromanagen. Het gevolg? Het creatieve team gaf het op en wachtte gewoon tot het micromanagen begon. Hun eigen input werd toch overruled, dachten ze. Zo creëerden ze precies het 'diva-gedrag' waar het MT zo bang voor was.
De weg uit deze frame? We nodigden beide kanten uit op wat we graag de 'Dojo Floor' noemen. Onze go-to plek om stigma's te doorbreken en een radicaal eerlijk gesprek te voeren. Na het bespreken van hoe ons brein en de automatische piloot werken, keken we naar de professionele, gereguleerde behoeften van elk persoon. Ze realiseerden zich dat de 'onbetrouwbaarheid' eigenlijk een gebrek aan duidelijk eigenaarschap was. Zodra het frame was gebroken, volgden de resultaten.
Leiderschapstransformatie moet gevoeld worden, maar het moet ook gezien worden.
Welkom bij de Tribe,
Hylke
————————————————————————————————————
Zit jouw team ergens vast in ideologisch cement? Dan is het tijd dat verharde blok te breken. Met ons krijg je geen standaard draaiboeken; we doen op maat gemaakte assessments die de markers definiëren die er écht toe doen.
Laten we een korte call plannen. We onderzoeken samen het cement, de oorzaak én datgene wat het in stand houdt, daarna bikken we het samen los.
Boek je assessment-sessie hier
Of mail ons met het antwoord op de vraag: "Wat zit er op dit moment vast in jullie ideologisch cement?"
De Highlights
Communicatie met Frames: We stoppen vaak met praten tegen de echte persoon en managen in plaats daarvan het 'label' dat we al op hen hebben geplakt.
Het Mursi-effect: Wanneer we anderen framen, gaan ze zich naar dat stereotype gedragen om de relatie voorspelbaar te houden, zelfs als dat ineffectief of negatief werkt.
Culturele Realiteit: Een afdeling labelen als 'weerbarstig' creëert een self-fulfilling prophecy.
Neurologische Short-cuts: Framing is vaak een overlevingsmechanisme van het brein om energie te besparen, maar het kan snel veranderen in ideologisch cement.
Mentale Liquiditeit: Grote leiders behandelen hun overtuigingen als vervangbaar gereedschap, niet als geprezen bezitten. Dit stelt ze in staat om van overtuiging of gedachtengoed te veranderen wanneer de realiteit veranderd.
Gereguleerd Leiderschap: Het breken van een frame vraagt om vertraging van je eigen responses, voldoende om emotie, gedachte en gedrag inzichtelijk te krijgen én anders te kiezen.